Emerytura jako składnik masy upadłości

Emerytura jako składnik masy upadłości

Masę upadłości stanowi majątek, który upadły posiadał w dniu ogłoszenia upadłości i nabył w toku postępowania upadłościowego. Podstawowym składnikiem masy upadłości jest wynagrodzenie za pracę, które zostało szczegółowo opisane w poprzednim wpisie blogowym [Wynagrodzenie upadłego jako składnik masy upadłości]. Odpowiednikiem wynagrodzenia dla osób nieświadczących już pracy z uwagi na wiek jest emerytura. Upadli emeryci powinni zatem pamiętać, że w przypadku ogłoszenia ich upadłości otrzymywana przez nich część przychodów z tytułu emerytury będzie zasilała masę upadłości.

Zakres zajęcia emerytury przez syndyka

Tak samo jak w przypadku wynagrodzenia za pracę, zajęcie emerytury przez syndyka nie jest bezgraniczne. Z punktu widzenia upadłego konsumenta oraz przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą kluczowe znaczenie ma art. 63 ust. 1 pkt 1 prawa upadłościowego (w przypadku upadłego konsumenta w związku z treścią art. 491(2) ust. 1 p.u.). Przepis ten stanowi, że nie wchodzi do masy upadłości mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy – kodeks postępowania cywilnego (dalej jako k.p.c.).

Zatem w przypadku emerytur, aby określić, jaka kwota nie wejdzie do masy upadłości, należy sięgnąć do art. 833 § 1 k.p.c. i w konsekwencji do odpowiednich przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej jako ustawa o e. i r. z FUS).

Syndyk potrąci maksymalnie 25 % świadczenia emerytalnego (brutto)

Zgodnie z art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy o e. i r. z FUS potrącenie z emerytury dokonywane przez syndyka nie może przekroczyć 25% świadczenia emerytalnego (kwoty brutto). Wyższa kwota (60%) obejmie potrącenie z tytułu alimentów oraz (50%) z tytułu odpłatności za pobyt w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych.

Kwota wolna od potrąceń

Drugim ważnym czynnikiem, który syndyk powinien uwzględnić przy obliczaniu kwoty wchodzącej do masy upadłości z tytułu emerytury, jest kwota wolna od potrąceń. Od 1 lipca 2018 r. weszła w życie zmiana art. 141 ustawy o e. i .r. z FUS, która wprowadza kwotowe (dotychczas było to wskazanie procentowe) określenie kwoty wolnej od potrąceń. Zgodnie z przepisem przejściowym do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie powyższych zmian stosuje się nowe regulacje. Oznacza to, że zmiany będą miały zastosowanie również do postępowań upadłościowych otwartych przed 1 lipca 2018 r. Wobec czego kwota wolna od potrąceń w przypadku należności alimentacyjnych wynosi 500 zł, zaś w przypadku należności innych niż alimentacyjne kwota ta wynosi 825 zł.

Granice potrąceń ustala się dla świadczenia brutto

Granice potrąceń ustala się dla świadczenia brutto, tj. przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne (art. 140 ust. 7 ustawy o e. i r. z FUS). Odliczenie powyższego następuje od kwoty brutto świadczenia dopiero przed dokonaniem potrącenia z emerytury.

Przy czym, jeżeli po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, wysokość świadczenia będzie niższa niż kwota świadczenia wolna od potrąceń i egzekucji, potrącenia i egzekucje nie będą dokonywane.

Sposób obliczania kwoty podlegającej zajęciu

Tytułem przykładu – obecnie (od 1 marca 2018 r.) najniższa emerytura brutto wynosi 1029,80 zł. Kwota wolna od potrąceń przy należnościach innych niż alimentacyjne (w związku ze zmianami od 1 lipca 2018 r.) wynosi 825 zł (do 30 czerwca 2018 r. wynosiła 772,35 zł). Maksymalna kwota potrącenia wynosi 257,45 zł (1029,80 zł * 25%). Kwota emerytury netto po odjęciu kwoty na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi: 877,91 zł. Oznacza, że do masy upadłości trafi kwota 52,91 zł.

W przypadku średniej emerytury krajowej wynoszącej 2100 zł brutto, wysokość maksymalnego potrącenia wyniesie 525 zł. Kwota emerytury netto pod odjęciu kwoty na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych wynosi 1742 zł. Kwota wolna od potrąceń przy należnościach innych niż alimentacyjne wynosi 825 zł. Gdyby przyjąć, że upadłemu należy się wyłącznie kwota wolna od potrąceń (825 zł), to do masy upadłości wpłynęłaby kwota 917 zł. Kwota ta jest jednak wyższa od kwoty maksymalnego potrącenia (525 zł). Oznacza to, że do masy upadłości trafi maksymalnie 525 zł.

 

Portal tworzony przez:

FilipiakBabicz.com

Obserwuj nas

Follow us

Posłuchaj podcastu ResTrue Talks.