Spis inwentarza w upadłości nie przesądza o własności składnika majątku (Post. SN z 16.05.2019 r., sygn. akt I CSK 653/18)
Spis inwentarza w upadłości nie przesądza o własności składnika majątku (Post. SN z 16.05.2019 r., sygn. akt I CSK 653/18)
Syndyk, umieszczając daną rzecz w spisie inwentarza (art. 69 ust. 1 p.u.n.), nie tworzy tytułu prawnego do niej dla upadłego. Ujęcie rzeczy w spisie nie pozwala też przypisać syndykowi dobrej wiary w zakresie jej posiadania. W przypadku późniejszego wyłączenia z masy, syndyk jest zobowiązany do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie także za okres poprzedzający orzeczenie o wyłączeniu z masy.
Okoliczności sprawy i treść orzeczenia
Powód pozwał syndyka o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości, stanowiącej własność powoda, która pierwotnie została włączona do masy upadłości (ujęta w spisie inwentarza). Następnie nieruchomość, na skutek powództwa, została wyłączona z masy upadłości. Sąd II instancji uznał za zasadne żądanie zapłaty wynagrodzenia od syndyka za czas, w którym powód nie mógł korzystać z rzeczy. Syndyk złożył skargę kasacyjną na to orzeczenie, jednak Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia jej do rozpoznania. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na następujące zagadnienia:
- po pierwsze, stwierdził, że sporządzenie spisu inwentarza ustalającego skład masy upadłości nie tworzy tytułu prawnego do rzeczy. Spis jest oświadczeniem wiedzy syndyka i pełni rolę informacyjną, analityczną i sprawozdawczą,
- po drugie, nie ma podstawy do domniemywania dobrej wiary syndyka, który wiedział – na podstawie ksiąg wieczystych i przeprowadzonych postępowań administracyjnych – że nieruchomość nie należy do dłużnika.
W ocenie Sądu Najwyższego syndyk wiedział, że nie powinien traktować nieruchomości jako składnika masy upadłości. Ponadto, zarządzał nieruchomością niegospodarnie, pobierając zaniżony czynsz najmu. W związku z tym, roszczenie powoda, obejmujące czynsz możliwy do uzyskania, było uzasadnione.