Środki restrukturyzacyjne w zakresie finansowania dłużnika
W poprzednich wpisach na temat środków restrukturyzacyjnych, skupiliśmy się na zmianach w zakresie funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz w majątku trwałym. Kolejna kategoria środków restrukturyzacyjnych obejmuje zmiany odnośnie finansowania dłużnika. Mają one zapewnić dłużnikowi dostęp do pieniędzy w krótkim i długim okresie.
Rodzaje finansowania
Finansowanie krótkoterminowe ma zagwarantować płynność firmie. Tym samym umożliwi jej prowadzenie działalności operacyjnej. Z kolei finansowanie o charakterze długoterminowym zapewni kontynuację działalności i możliwość rozwoju dzięki inwestycjom wewnętrznym i zewnętrznym.
Źródła pozyskania pieniędzy można dzielić również według kryterium ich pochodzenia na finansowanie własne i obce.
Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku restrukturyzacji pozyskanie finansowania jest znacznie utrudnione. Dotyczy to zarówno finansowania krótkoterminowego, jak i długoterminowego. Nie jest to jednak niemożliwe. Konieczna jest przy tym współpraca pomiędzy nadzorcą sądowym (zarządcą), a dłużnikiem. Należy się także liczyć z tym, że dłużnik najprawdopodobniej będzie zmuszony nabywać aktywa oraz usługi na zasadzie przedpłat, szczególnie w pierwszych miesiącach po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego.
Finansowanie krótkoterminowe
Można wymienić trzy możliwe działania w zakresie finansowania krótkoterminowego:
- Optymalizacja zarządzania kapitałem obrotowym netto.
Początkowe funkcjonowanie w oparciu o przedpłaty to podstawa do odbudowania wiarygodności dłużnika w oczach kontrahentów. Kolejnym krokiem jest próba uzyskania tzw. kredytu kupieckiego. Aby to było możliwe, często konieczne są negocjacje z poszczególnymi kontrahentami. Od strony zarządzania należnościami dobrym rozwiązaniem może być zawarcie umowy faktoringu należności. Trzeba jednak pamiętać, że w początkowej fazie postępowania będzie się to wiązało z większymi opłatami.
2. Zmiany w zarządzaniu zapasami.
Konieczność dokonywania przedpłat wymusza na dłużniku zmianę podejścia do zarządzania zapasami. Najczęściej prowadzi też do obniżenia poziomu utrzymywanych zapasów w celu zwiększenia ich rotacji. Optymalizacja w tym zakresie uwalnia pieniądze, które można przeznaczyć na inne wydatki.
3. Monitorowanie złych długów i odzyskiwanie podatku VAT z faktur niezapłaconych przez kontrahentów.
W procesie restrukturyzacji należy pamiętać również o dłużnikach dłużnika. Efektywne dochodzenie własnych należności może zapewnić znaczny zastrzyk gotówki. W praktyce najbardziej problematyczne jest dochodzenie należności od podmiotów, które są jednocześnie wierzycielami dłużnika.
Finansowanie długoterminowe
Natomiast działania w zakresie finansowania długoterminowego są dwa:
- Zwiększenie kapitałów własnych.
Aby zwiększyć kapitały własne spółki mogą podnieść kapitał zakładowy albo zwiększyć wkład w gronie dotychczasowych wspólników. Skutecznym rozwiązaniem może być również dopuszczenie nowych wspólników. Należy jednak zawrócić uwagę na możliwość dokonania konwersji zobowiązań na kapitał zakładowy (udziały albo akcje) w ramach układu. W takim wypadku dotychczasowi wierzyciele stają się wspólnikami dłużnika.
2. Nowe finansowanie rynkowe.
Pozyskanie tego rodzaju finansowania w toku restrukturyzacji jest znacznie utrudnione, w szczególności na jego początku, przede wszystkim w przypadku finansowania prywatnego. Alternatywą jest pozyskanie kapitału w drodze pożyczek od wspólników. Ponadto, dłużnik może skorzystać z finansowania z pieniędzy publicznych (np. wsparcie oferowane przez PARP lub ARP). Tego rodzaju finansowanie jest często kierowane do podmiotów w trudnej sytuacji ekonomicznej. Dlatego też dopuszczalne jest większe ryzyko, niż w przypadku finansowania prywatnego. Prywatne finansowanie wysokiego ryzyka dotychczas nie rozwinęło się mocno w Polsce.
