Wniosek o uchylenie skutków obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w postępowaniu o zatwierdzenie układu

Postępowanie o zatwierdzenie układu jest aktualnie najpopularniejszym postępowaniem restrukturyzacyjnym. Jego największą zaletą jest możliwość uzyskania szybkiej ochrony majątku dłużnika i umów, których jest stroną. Uzyskanie ochrony jest uzależnione wyłącznie od dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych.

Silna pozycja dłużnika w nowym PZU

Postępowanie o zatwierdzenie układu, wprowadzone w 2016 r., miało być z założenia szybkim postępowaniem, w którym dłużnik samodzielnie zbiera głosy w głosowaniu nad układem. Postępowanie nie było jednak popularne w związku z brakiem ochrony majątku dłużnika na etapie zbierania głosów. Sytuacja zmieniła się diametralnie w 2020 r., kiedy Tarcza 4.0 wprowadziła tzw. uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne (UPR).

Bezpośrednim następcą UPR jest nowe postępowanie o zatwierdzenie układu (nowe PZU). Nowe PZU gwarantuje dłużnikowi ochronę majątku od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Obwieszczenia dokonuje nadzorca układu w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Dzięki temu dłużnik nie musi czekać na decyzję sądu. Teoretycznie istnieje możliwość uzyskania ochrony tego samego dnia, w którym dłużnik podjął decyzję o restrukturyzacji. Ochrona jest więc przyznawana praktycznie natychmiastowo.

Skutki obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego

Ochrona majątku dłużnika trwa przez cztery miesiące od dnia obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego i polega na:

• ochronie stosunków umowy dłużnika, polegającej na niedopuszczalności wypowiedzenia m.in. umów najmu lub dzierżawy lokalu lub nieruchomości (w których jest prowadzone przedsiębiorstwo), umów kredytu, leasingu, ubezpieczeń majątkowych, rachunku bankowego, także innych umów o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika przepis (spis umów o podstawowym znaczeniu sporządza nadzorca układu),
• zawieszeniu z mocy prawa postępowań egzekucyjnych skierowanych do majątku dłużnika wchodzącego, wszczętych przed dniem dokonania obwieszczenia.

Takie rozwiązanie umożliwia dłużnikowi skupienie się na restrukturyzacji. Ma on tylko 3 miesiące od wyznaczonego dnia układowego, na zebranie głosów wierzycieli w głosowaniu nad układem i złożenie wniosku o zatwierdzenie układu. Samo zawieszenie obowiązku płatności zobowiązań układowych (powstałych przed wyznawczym dniem układowym) stanowi dla dłużnika atrakcyjną – ustawową karencję.

Ochrona wierzycieli

W celu zrównoważenia daleko idących skutków dokonania obwieszczenia o dniu układowym, ustawodawca przewidział możliwość uchylenia skutków dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego. Wniosek może złożyć wierzyciel, dłużnik lub nadzorca układu.

Sąd uchyli skutki dokonania obwieszczenia w przypadku, gdy:

• jeżeli okaże się, że w ciągu ostatnich dziesięciu lat dłużnik prowadził postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym dokonano obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, albo w ciągu ostatnich dziesięciu lat umorzono postępowanie restrukturyzacyjne prowadzone wobec dłużnika, z wyjątkiem sytuacji, gdy umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego nastąpiło za zgodą rady wierzycieli,
• prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli.

O ile pierwsza przesłanka ma charakter formalny, to druga z przesłanek ma charakter klauzuli generalnej. Uchylenie jest uzasadnione w sytuacjach, gdy w określonym stanie faktycznym samo przyznanie ochrony dłużnikowi będzie prowadziło do pokrzywdzenia wierzycieli.

Przed wydaniem postanowienia sąd może przesłuchać dłużnika, wierzyciela lub nadzorcę układu (także w drodze odebrania oświadczenia na piśmie). Na postanowienie w przedmiocie uchylenia skutków dokonania obwieszczenia przysługuje zażalenie. O prawomocnym postanowieniu o uchyleniu skutków dokonania obwieszczenia obwieszcza się.

Konsekwencje uchylenia skutków obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego

Uchylenie skutków obwieszczenia o dniu układowym nie wpływa na samo wyznaczenie dnia układowego oraz możliwość zawarcia układu z wierzycielami. Dłużnik może zatem przeprowadzić głosowania nad układem, a w razie powodzenia – złożyć do sądu wniosek o zatwierdzenie układu.

Podsumowanie

Postępowanie o zatwierdzeniu układu zyskało na popularności dzięki przyznaniu natychmiastowej ochrony wynikającej z dokonania obwieszczenia o dniu układowym. Dla zrównoważenia tej sytuacji, ustawodawca słusznie przewidział możliwość uchylenia skutków obwieszczenia o dniu układowym. Pojawia się jednak wątpliwość, czy sąd zdąży rozstrzygnąć wniosek o uchylenie skutków obwieszczenia przed upływem okresu ochrony?