Postępowanie o zatwierdzenie układu – planowane zmiany

Wprowadzenie

Postępowanie o zatwierdzenie układu, w którym nadzorca układu dokonuje obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, jest obecnie najczęściej wykorzystywanym postępowaniem restrukturyzacyjnym. Praktyka jego stosowania pokazuje jednak, że regulacja ustawowa zawiera szereg niedociągnięć, burzących wewnętrzną spójność założeń leżących u podstaw prawa restrukturyzacyjnego. Z tego względu, Ministerstwo Sprawiedliwości, projektując zmiany przepisów niezbędne do implementacji do polskiego prawa unijnej dyrektywy w sprawie ram restrukturyzacji zapobiegawczej (dyrektywa nr 2019/1023), zdecydowało się na zaproponowanie szeregu przepisów mających wyeliminować niektóre z istniejących w praktyce wątpliwości oraz „naprawić” obecne w ustawie sprzeczności.

Czas trwania postępowania

Projektowane zmiany przewidują wydłużenie przedsądowego okresu trwania postępowania z 3 do 4 miesięcy. Wyeliminuje to jedną z głównych niespójności istniejących w ramach dzisiejszej regulacji postępowania o zatwierdzenie układu, tj. różnicę pomiędzy czasem trwania ochrony majątku dłużnika (4 miesiące) a okresem, jaki może upłynąć pomiędzy dniem układowym a złożeniem wniosku o zatwierdzenie układu, w tym terminem ważności głosów (3 miesiące). Jednocześnie projekt zawiera przepis wskazujący, że dzień układowy nie może być dniem późniejszym niż dzień obwieszczenia o jego ustaleniu (art. 211 ust. 2 p.r.). Kwestia ta mogła budzić wątpliwości, przede wszystkim ze względu na istniejącą różnicę pomiędzy ustawowym okresem ochrony a czasem na przeprowadzenie głosowania. W praktyce, niektórzy uznawali, że aby w pełni wykorzystać 4 miesięczny okres ochronny, dozwolone jest obwieszczenie o ustaleniu dnia układowego, który będzie przypadał dopiero „za miesiąc”.

Możliwość rezygnacji z prowadzonego postępowania

Projektowany art. 218a p.r. w sposób kompleksowy reguluje kwestie związane z umorzeniem oraz zakończeniem postępowania o zatwierdzenie układu, zarówno na etapie przedsądowym, jak i po złożeniu wniosku do sądu. W szczególności wprowadza on możliwość wywołania skutku w postaci umorzenia postępowania z mocy prawa na skutek złożenia przez dłużnika odpowiedniego oświadczenia. Dotychczas możliwość rezygnacji przez dłużnika z przyznanej mu na skutek obwieszczenia ochrony nie była wprost uregulowana w ustawie.

Wprowadzenie zakazu spełniania świadczeń objętych układem z mocy prawa oraz zakazu potrąceń w okresie ochronnym

W obowiązujących obecnie przepisach ochrona majątku dłużnika przed egzekucją oraz zakaz wypowiadania kluczowych umów nie zostały powiązane z zakazem spełniania świadczeń objętych układem z mocy prawa oraz zakazem potrąceń. Sytuacja ta mogła w praktyce prowadzić do nadużyć, ponieważ w tym samym momencie majątek dłużnika znajdował się pod pełną ochroną przed wszystkimi jego wierzycielami, a jednocześnie dłużnik mógł w sposób wybiórczy spłacać niektórych z nich, w szczególności tych, którzy nie wyrażali poparcia dla układu. Dotychczasowe rozwiązanie było także niespójne z jednym z podstawowych założeń leżących u podstaw prawa restrukturyzacyjnego, zgodnie z którym, ochrona majątku dłużnika powinna być zawsze w sposób proporcjonalny powiązana z nakładanymi na niego ograniczeniami.

Wydłużenie okresu na zastosowanie przepisów o bezskuteczności czynności prawnych dokonanych na przedpolu upadłości o okres postępowania o zatwierdzenie układu

Projekt zakłada wprowadzenie rt.. 226i p.r., według którego przez dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i przez zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego, o których mowart. art. 131a ustawy z dnia 28 lutego 20–3 r. – Prawo upadłościowe, rozumie się także, odpowiednio: dzień układowy oraz dzień umorzenia postępowania, o którym mrt. w art. 218a.

Zrt.nie z art. 131a zd. 1 p.u. jeżeli upadłość ogłoszono w wyniku rozpoznania wniosku o ogłoszenie upadłości złożonego nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego albo uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania restrukturyzacyjnego, przez dzień złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o ktrt.m mowa w art. 127-130, rozumie się dzień złożenia wniosku restrukturyzacyjnego.

Wprowadzenie ogólnych reguł dotyczących przygotowania dokumentów ekonomicznych do głosowania

Jednym z istotnych elementów planowanej nowelizacji jest wprowadzenie na gruncie wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych zasady, zgodnie z którą wszystkie dokumenty ekonomiczne, niezbędne z punktu widzenia podejmowania przez wierzycieli decyzji o poparciu bądź braku poparcia dla układu, powinny zostać sporządzone na co najmniej 30 dni przed rozpoczęciem głosowania. Dokumentami tymi są przede wszystkim: test zaspokojenia, opinia o możliwości wykonania układu oraz test prywatnego wierzyciela. Jednocześnie, uczestnicy postępowania będą mogli złożyć zastrzeżenia do przygotowanych przez nadzorcę dokumentów w terminie 2 tygodni, przy czym ich złożenie nie wstrzymuje głosowania. Nadzorca układu może uwzględnić zastrzeżenia lub złożyć oświadczenie o ich nieuwzględnieniu wraz z uzasadnieniem. Zasada ta zostanie wprowadzona także w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Podsumowanie

Wejście w życie projektowanych zmian do postępowania o zatwierdzenie układu powinno przyczynić się do uczynienia z niego jeszcze skuteczniejszego instrumentu zapobiegania niewypłacalności przedsiębiorców. Nowelizacja powinna także pozytywnie wpłynąć na spójność systemową prawa restrukturyzacyjnego, przynajmniej w zakresie skutków, jakie ustawa wiąże z obwieszczeniem o ustaleniu dnia układowego.