Utrudnienia likwidacji przez syndyka udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością

10 listopada 2023 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako „KSH”) wprowadzające zakaz oferowania nieoznaczonemu adresatowi nabycia istniejących lub objęcia nowych udziałów w spółce z o.o. Jego naruszenie skutkuje odpowiedzialnością karną i jest zagrożone nawet karą pozbawienia wolności. Nowe regulacje wprowadzono ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Miały one na celu wyłączenie możliwości pozyskiwania przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kapitału w drodze crowdfundingu. Okazuje się jednak, że mogą mieć również dodatkowe konsekwencje – w sferze ograniczenia możliwości likwidacji takich składników masy upadłości przez syndyka.  

Zakaz kierowania oferty nabycia udziałów 

Znowelizowany art. 182 (1)  KSH wprowadza bezwzględny zakaz kierowania oferty nabycia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz promowania przez kierowanie reklamy lub innej formy promocji do nieoznaczonego adresata. Nie budzi wobec tego wątpliwości, że obecnie ofertę nabycia udziałów można skierować wyłącznie do konkretnej osoby, w precyzyjny sposób określonej, która będzie uprawniona do przyjęcia tej oferty.  

W związku z powyższym zakazane są również reklama i jakakolwiek inna promocja takich ofert, w tym publikacja ogłoszeń o treści „Sprzedam 30% udziałów w Spółka X spółki z ograniczoną odpowiedzialnością o wartości 50 tysięcy PLN.” Naruszenie powyższych zakazów podlega zagrożeniu grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 6 miesięcy (art. 595 (1) KSH). 

Zakaz obejmuje postępowania upadłościowe i restrukturyzacyjne 

Wprowadzony zakaz kierowania oferty zbycia udziałów do podmiotów nieoznaczonych jest przepisem powszechnie obowiązującym. Ustawa wprowadzająca zakaz nie przewiduje żadnych wyłączeń w ramach postępowania upadłościowego czy restrukturyzacyjnego. Zatem zarówno organy sądowe, jak i pozasądowe w tych postępowaniach są zakazem reklamy związane. W tym również sędzia-komisarz określający warunki sprzedaży danego składnika masy. 

Nie możemy twierdzić, że przepisy prawa upadłościowego czy restrukturyzacyjnego stanowią jakąś nadzwyczajną nadregulację mającą charakter wyjątkowy i w sposób dorozumiany wyłączoną poza nawias ogólnie obowiązującego systemu prawnego. Każdorazowo, kiedy ustawodawca zamierza potraktować np. syndyka odmiennie od pozostałych uczestników rynku, kwestia taka jest odrębnie uregulowana we właściwych przepisach. Przykładem może być ustawa o ukształtowaniu ustroju rolnego, gdzie mamy wyraźne wyłączenie ograniczeń kręgu nabywców nieruchomości rolnej w razie zbywania jej w tok upadłości (również w postępowaniu sanacyjnym oraz w egzekucji).  

Wyłączenie zakazu reklamy zbycia udziałów przez syndyka czy zarządcę wymagać wobec tego będzie interwencji ustawodawcy. Do tego czasu wskazane podmioty są związane obowiązującym zakazem w zakresie kierowania oferty zbycia udziałów do podmiotów nieoznaczonych.