Kontynuując obserwacje zmian zachodzących w obrębie postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych, poddaliśmy analizie obwieszczenia opublikowane w tym zakresie w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ) w kwietniu 2023 roku.
Nieustannie skoncentrowaliśmy się na analizie tych samych zmiennych:
- liczbie wniosków o wszczęcie sądowych postępowań restrukturyzacyjnych i liczbie obwieszczeń o ustaleniu dnia układowego w postępowaniu o zatwierdzenie układu (PZU),
- liczbie otwartych sądowych postępowań restrukturyzacyjnych,
- liczbie wniosków o ogłoszenie upadłości i liczbie ogłoszonych upadłości,
- różnicy występującą pomiędzy statystykami za pierwsze cztery miesiące obecnego roku w zakresie analizowanych danych.
Postępowania restrukturyzacyjne
W kwietniu 2023 roku obwieszczono o wpływie 37 wniosków o otwarcie sądowych postępowań restrukturyzacyjnych. To drugi najniższy wynik w tym roku. Jedynie w lutym odnotowano niewiele mniej wniosków (35). Zestawiając dane z tych miesięcy należy jednak mieć na względzie, że luty to najkrótszy miesiąc w roku. W tym przypadku, różnica kilku dni może mieć duże znaczenie. Odnosząc zaś dane za kwiecień do pozostałych miesięcy zauważa się 26% spadek liczby wniosków w porównaniu z marcem (50 wniosków) i 12% spadek liczby wniosków w porównaniu ze styczniem (42 wnioski).
Przyglądając się szczegółowym danym dotyczącym liczby wniosków o otwarcie każdego rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego nasuwa się kilka wniosków. Po pierwsze, na tle wszystkich dostępnych rodzajów sądowych postępowań najmniejszym zainteresowaniem nadal cieszy się postępowanie o zatwierdzenie układu. Od początku roku liczba wniosków o otwarcie tego typu restrukturyzacji jest na zbliżonym, niskim, poziomie. Po drugie, najpopularniejsze dotąd przyspieszone postępowanie układowe (PPU) w ostatnim miesiącu zanotowało wyraźny spadek popularności. Po trzecie, zainteresowanie otwarciem postępowania sanacyjnego jest sinusoidalne.
Wykres 1. Liczba wniosków o wszczęcie sądowych postępowań restrukturyzacyjnych złożonych w pierwszych czterech miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
W kwietniu otwarto 16 sądowych postępowań restrukturyzacyjnych. Najmniej w tym roku. W zestawieniu z pozostałymi miesiącami to o: 16% mniej niż w styczniu (19 wniosków), aż o 52% mniej niż w lutym (33 wnioski) i o 38,5% mniej niż w marcu (26 wniosków).
Spośród tych 16 otwartych postępowań w minionym miesiącu: 11 to postępowania sanacyjne, 4 przyspieszone postępowania układowe (PPU) i 1 postępowanie układowe. Porównując te dane z danymi z dotychczas analizowanych miesięcy można stwierdzić, że liczba otwartych postępowań sanacyjnych i układowych zawsze waha się na zbliżonym poziomie. Dotąd na tym tle najbardziej wyróżniało się PPU, ale w kwietniu zanotowano wyraźny spadek liczby otwartych tego typu postępowań. I tak, w stosunku do marca to spadek o 76,5%, w stosunku do lutego o 80%, a w stosunku do stycznia o 50%.
Wykres 2. Liczba otwartych sądowych postępowań restrukturyzacyjnych w pierwszych czterech miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
W kwietniu, zanotowano również spadek liczby otwartych postępowań o zatwierdzenie układu (PZU). W minionym miesiącu 300 dłużników dokonało obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego1. To o 19% mniej niż w marcu, o 7% mniej niż w lutym i o 10% więcej niż w styczniu. Wyraźnie widać więc, że mimo nadal dużego zainteresowania PZU nastąpiło złamanie dotychczasowej tendencji zwyżkowej w tym zakresie.
Wykres 3. Liczba otwartych PZU w pierwszych czterech miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
Łącznie w kwietniu otwarto 316 postępowań restrukturyzacyjnych. W porównaniu z marcem to o 20% mniej, w zestawieniu z lutym o 11,5% mniej, a ze styczniem2 o 9% więcej.
Wykres 4. Liczba otwartych postępowań restrukturyzacyjnych w pierwszych czterech miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
Spośród wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych, 16 zostało otwartych przez sąd, a 300 to PZU. Stanowi to odpowiednio 5% i 95%. Zestawiając dane za kwiecień z danymi z pozostałych trzech miesięcy tego roku widać spadek liczby zarówno wszczętych sądowych postępowań restrukturyzacyjnych, jak i PZU.
Wykres 5. Liczba otwartych sądowych i pozasądowych postępowań restrukturyzacyjnych w czterech pierwszych miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
Postępowania upadłościowe
W kwietniu 2023 roku do sądów restrukturyzacyjnych i upadłościowych wpłynęło 1918 wniosków dłużników o ogłoszenie upadłości. Spośród nich 114 dotyczyło spółek prawa handlowego, a 1804 osób fizycznych3 . Stanowi to odpowiednio 6% i 94%.
Zestawiając te liczby z danymi za marzec (2381 wniosków), luty (1909 wniosków) i styczeń (1776 wniosków) tego roku nastąpił spadek o 11,5%, i wzrost o 0,5% i o 8%. Wyodrębniając z tych liczb szczegółowe dane dotyczące spółek prawa handlowego widać, że w porównaniu z marcem nastąpił 28% spadek liczby wniosków o ogłoszenie upadłości. W odniesieniu zaś do pozostałych miesięcy różnice wahają się pomiędzy 7% (różnica 9 wniosków mniej w stosunku do lutego) lub 25% (różnica 23 wniosków więcej w stosunku do stycznia). Natomiast analizując szczegółowe dane dotyczące osób fizyczny dostrzega się 18% spadek liczby wniosków o ogłoszenie upadłości w stosunku do danych marcowych, 1% i 7% wzrost liczby wniosków w porównaniu z danymi za luty i za styczeń.
Wykres 6. Liczba wniosków o ogłoszenie upadłości złożonych w pierwszych czterech miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
W kwietniu 2023 roku sądy wydały 1536 postanowień o ogłoszeniu upadłości. Spośród nich 24 postanowienia dotyczyły spółek prawa handlowego, a 1512 osób fizycznych. Stanowi to odpowiednio 1,5% i 98,5%.
W porównaniu z danymi za poprzednie miesiące, w kwietniu zapadło najmniej postanowień o ogłoszeniu upadłości. W odniesieniu do marca (2060), lutego (1776) i stycznia (1649) nastąpił spadek odpowiednio 25,5 %, o 13,5% i o 7% ogółu postanowień o ogłoszenie upadłości.
Koncentrując się na analizie szczegółowych danych można dostrzec, że liczba ogłoszonych upadłości spółek utrzymuje się na zbliżonym poziomie. Z kolei, w kwestii postanowień o ogłoszeniu upadłości osób fizycznych dotychczasowy wzrost został zahamowany. W kwietniu wydano o 26%, o 14% i o 7% mniej względem marca, lutego i stycznia.
Wykres 7. Liczba postanowień o ogłoszeniu upadłości wydanych w czterech pierwszych miesiącach 2023 roku.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zebranych z KRZ.
Podsumowanie
Dane obrazujące liczby postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych za kwiecień 2023 roku są bardzo interesujące. W minionym miesiącu nastąpiły spadki właściwie w każdej analizowanej kategorii danych. I tak, w odniesieniu do sądowych postępowań restrukturyzacyjnych odnotowano niewielką liczbę wniosków o ich otwarcie (37) i niewielką liczbę wszczętych restrukturyzacji (16). Na tle czterech pierwszych miesięcy tego roku stanowi to odpowiednio, 22,5% i 17% wszystkich złożonych wniosków i wszystkich otwarć w tych sprawach. Po raz pierwszy w tym roku zaobserwowano również spadek zainteresowania PZU o 20% w stosunku do marcowych (370 obwieszczeń) i o 11,5% w stosunku do lutowych (324 obwieszczenia) danych. Mimo to, liczby za ubiegły miesiąc obrazujące zainteresowanie postępowaniem o zatwierdzenie układu stanowią blisko ¼ wszystkich obwieszczeń o dniu układowym dokonanych w tym roku. W perspektywie wszystkich dostępnych rodzajów postępowań restrukturyzacyjnych nadal utrzymuje się widoczna przewaga popularności PZU. W minionych czterech miesiącach otwarto łącznie 1359 postępowań restrukturyzacyjnych, w tym 94 postanowieniem sądu i 1265 obwieszczeniem o dniu układowym w PZU. Stanowi to odpowiednio 7% i 93%.
Tendencje wzrostowe w przypadku wniosków i postanowień o ogłoszeniu upadłości były dotąd bardzo wyraźne. W kwietniu uległo to zmianie. W odniesieniu do ogólnej liczby złożonych wniosków zaobserwowano 11,5% spadek względem marca (z 2381 do 1918 wniosków) i zbliżenie liczb za kwiecień do danych z lutego i stycznia (różnica kilku procent). Podobny schemat zaobserwowano w przypadku wniosków złożonych przez osoby fizyczne. Nastąpił 18% spadek takich wniosków względem marca przy jednoczesnym zbliżeniu do poziomu z dwóch pierwszych miesięcy roku (różnica kilku procent). Natomiast wnioski złożone przez przedstawicieli spółek prawa handlowego właściwie cały czas oscylują na podobnym poziomie. I dokładnie to samo zjawisko widoczne jest także w liczbie postanowień o upadłości spółek. Przeciwieństwem tego jest spadek liczby postanowień o upadłości osób fizycznych. W stosunku do marca (2035 wniosków), lutego (1741 wniosków) i stycznia (1626 wniosków) to spadek aż o 26%, o 14% i o 7%. Stanowi to zaprzeczenie powszechnie głoszonych w tym roku zapowiedzi o systematycznych wzrostach upadłości konsumenckiej.
W ostatnim zdaniu warto zauważyć, że w kwietniu mieliśmy do czynienia z zahamowaniem obserwowanej dotąd tendencji zwyżkowej zarówno w zakresie zainteresowania sądową restrukturyzacją, popularności PZU oraz liczby ogłoszonych upadłości konsumenckich. Zasługuje to na szczególną uwagę i z pewnością będziemy z dużą ciekawością i niecierpliwością oczekiwać na dane za maj.
Opracowanie przygotowali: dr Ulyana Zaremba, dr Maria Wąsicka-Sroczyńska i r. pr. Maciej Woźniak.
1 Podobnie, jak w poprzednich raportach, przypominamy, że wskazana liczba nie odzwierciedla wszystkich rozpoczętych postępowań o zatwierdzenie układu, lecz tylko te, w których dłużnik zdecydował skorzystać z ochrony, jaką daje obwieszczenie w KRZ.
2 Dane ze stycznia 2023 r., do których się odnosimy, dostępne są pod linkiem: https://orestrukturyzacji.pl/2023/02/28/postepowania-restrukturyzacyjne-i-upadlosciowe-w-styczniu-2023-roku/, dane z lutego 2023 roku: https://orestrukturyzacji.pl/2023/03/24/postepowania-restrukturyzacyjne-i-upadlosciowe-w-lutym-2023-roku/, dane z marca: https://orestrukturyzacji.pl/2023/04/21/postepowania-restrukturyzacyjne-i-upadlosciowe-w-marcu-2023-roku-wraz-z-podsumowaniem-kwartalnym/
3 Pod pojęciem osób fizycznych niezmiennie rozumiemy zarówno wnioski złożone przez konsumentów, jak i przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą.