Podsumowanie aktualności, które w lutym 2023 roku ukazały się w Serwisie o restrukturyzacji

W lutym w Serwisie o restrukturyzacji ukazało się kilkanaście newsów mających na celu odzwierciedlenie bieżącej sytuacji gospodarczej. Powstały one na bazie artykułów opublikowanych w zróżnicowanych tytułach prasowych i na różnych portalach branżowych.

Aktualności, które ukazały się w Serwisie zostały poddane przez nas analizie i opatrzone komentarzem. Jej efektem jest przygotowane podsumowanie.

Weryfikacja prognoz

W 2022 roku dostrzeżono wzmożone zainteresowanie przedsiębiorców otwieraniem postępowań restrukturyzacyjnych. Odnotowano wzrost o 26% w porównaniu z rokiem 2021. Równocześnie towarzyszył temu spadek liczby ogłaszanych upadłości o 14,5%. Optymizm wynikający z korelacji między liczbą wszczynanych postępowań restrukturyzacyjnych a liczbą ogłaszanych upadłości studzą jednak eksperci. Dobre statystyki restrukturyzacji wiążą się z popularnością postępowania o zatwierdzenie układu. Ponadto, nie można wykluczyć, że powstały trend będzie ulegał odwróceniu i wkrótce nastąpi wzrost liczby ogłaszanych upadłości. Pojawiają się pierwsze zwiastuny potwierdzające tę prognozę. Dane Krajowego Rejestru Długów wskazują, że w I kwartale tego roku zwiększył się dług upadłych przedsiębiorców wobec wierzycieli (o 13% wobec poprzedniego kwartału). Ci zaś, na skutek nieuregulowanych płatności, sami mogą popaść w problemy natury finansowej.

Warto jednak zauważyć, że w obliczu niepewnej sytuacji gospodarczej zachowanie przedsiębiorców jest zróżnicowane. Wielu z nich, mimo niepewności, decyduje się na założenie biznesu. Zdecydowanie więcej jednak likwiduje swoje firmy lub zawiesza prowadzoną działalność gospodarczą. Odpowiednio, w styczniu zarejestrowano 34 tysiące nowych firm, 17 tysięcy zlikwidowano, a 22 tysiące zostało zawieszonych¹ . Eksperci nie są zgodni co do prognoz w tym zakresie. Jedni uważają, że nastąpi teraz stabilizacja i możemy spodziewać się stopniowego polepszania sytuacji. Inni zaś, przeciwnie. Przewidują, że liczba zawieszanych i zamykanych firm będzie systematycznie wzrastać, a najwyższe wartości osiągnie w drugiej połowie roku.

Trudne decyzje przedsiębiorców w dobie niepewnej sytuacji gospodarczej

Obecne warunki ekonomiczne odciskają piętno na wszystkich uczestnikach rynku, zarówno na małych, jak i na dużych firmach, zlokalizowanych na całym świecie i reprezentujących różne sektory gospodarki. Zmusza to przedsiębiorców do podejmowania działań w celu niwelowania lub znacznego ograniczania negatywnych konsekwencji szybko zmieniającej się rzeczywistości. Podjęcie istotnych decyzji rzutujących na dalsze funkcjonowanie biznesu powinno być poprzedzone wnikliwą analizą aktualnego stanu przedsiębiorstwa, pozwalającą na określenie, które aspekty prowadzonej działalności wymagają usprawnienia.

Do grona branż, w których coraz wyraźniej ujawniają się skutki aktualnej sytuacji, dołączyły: sektor technologiczny, piwowarski, motoryzacyjny i budowlany. W tych obszarach zauważalny jest spadek popytu na oferowane produkty czy usługi. Zmusza to ich przedstawicieli do podjęcia działań naprawczych.

W sektorze technologicznym coraz częstsza staje się restrukturyzacja zatrudnienia. Wśród gigantów technologicznych można już nawet mówić o fali zwolnień. W styczniu informowaliśmy, że redukcja etatów została przeprowadzona w takich konsorcjach, jak: Microsoft, Amazon, Meta i Philips W lutym na ten sam krok zdecydowali się przedstawiciele e-bay, Yahoo i Ericsson. W tych firmach występuje przerost zatrudnienia, który ukształtował się na skutek prowadzonych na szeroką skalę procesów rekrutacyjnych stanowiących odpowiedź na wzrost zapotrzebowania na produkty i usługi tych firm wywołany pandemią koronawirusa. 

Skutki obecnej sytuacji gospodarczej odbijają się również na kondycji branży piwowarskiej. Zaczęto o tym dyskutować po informacji o zamknięciu jednego z browarów należących do Grupy Żywiec. Niezależnie od wewnętrznych problemów tej spółki, eksperci twierdzą, że częściowo ujawnia to problemy, z którymi zmaga się ta branża. Otóż, jej możliwości produkcyjne są przynajmniej trzykrotnie większe niż obecnie zgłaszane zapotrzebowanie. Sprzedaż alkoholu spada zarówno ze względu na decyzje konsumentów, jak i z przyczyn leżących po stronie branży gastronomicznej, która kurczy się na skutek masowo zamykanych lokali.

Spowolnienie dotyka także branży motoryzacyjnej i budowlanej W obu wskazanych sektorach gospodarki – na skutek pogorszenia zdolności finansowych potencjalnych klientów – zmniejszyło się zainteresowanie nowymi mieszkaniami i samochodami. W przypadku branży motoryzacyjnej duże znaczenie mają również przepisy unijne, które wymuszają ograniczanie produkcji samochodów z napędem spalinowym na rzecz samochodów elektrycznych. To też popchnęło FCA Powertrain Poland do opracowania i wdrażania planu restrukturyzacji zatrudnienia. Zaś w branży budowlanej deweloperzy korygują wcześniej opracowane plany inwestycyjne, co stanowi odpowiedź na mniejszy popyt.

Oczekiwanie na ostateczne rozstrzygnięcie

W minionym miesiącu ważyły się dalsze losy dwóch firm, które wyraźnie zaznaczyły swoją obecność na polskim rynku spożywczym. Mowa o spółkach: Marwit i Krakowski Kredens. Obie od kilku lat zmagały się z problemami finansowymi. Usiłowały je przezwyciężyć poprzez podjęte działania naprawcze w postaci postępowań restrukturyzacyjnych. Okazały się one jednak nieskuteczne. W 2021 roku w ogłoszono upadłość spółek, a następnie oba przedsiębiorstwa wystawiono na sprzedaż. W przypadku pierwszego z nich transakcja jest na początkowym etapie, a chęć nabycia majątku Marwit zadeklarowało 10 podmiotów. Z kolei finalizacja sprzedaży drugiego przedsiębiorstwa jest bardziej zaawansowana. Otóż, spośród trzech zainteresowanych przedsiębiorców, jeden (spółka Scapremium, powiązana z francuską siecią supermarketów spożywczo-przemysłowych – E. Lecler) zaoferował najwyższą kwotę, która została przyjęta. Według zapewnień, w marcu ma dojść do podpisania umowy sprzedaży.

Nie wszyscy odczuwają skutki sytuacji kryzysowej

Śledząc i analizując publikacje z minionego miesiąca wydaje się, że niektóre firmy działające w branży odzieżowej są odporne na niepewną sytuację gospodarczą. Do takiego wniosku skłaniają aktywności Grupy LPP, której przedstawiciele realizują plany rozwojowe zakrojone na szeroką skalę. Nie koncentrują się już tylko na polskim rynku. Zachęceni pozytywnym odzewem klientów śródziemnomorskich rozszerzają działalność na zagraniczne rynki. W trend dynamicznego rozwoju wpisuje się również inna polska marka odzieżowa – Monnari. Jej reprezentanci poinformowali ostatnio o dobrych wynikach finansowych, które pozytywnie zweryfikowały dotychczasową aktywność i skłaniają do kontynuowania prowadzonych działań.

Poszukując przyczyn dobrej sytuacji na tym rynku z pewnością należy podkreślić fakt, że producenci i sprzedawcy odzieży w ostatnim czasie nie podnieśli cen lub podnieśli je w niewielkim stopniu. Nie było bowiem takiej konieczności, ponieważ w tym sektorze i tak występują wysokie marże, które przedkładają się na odnotowywane zyski. Poza tym, według danych podawanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS), na tle wszystkich analizowanych branż, to właśnie odzież i obuwie nadal sprzedają się najlepiej.

Również w lutym głośnym echem odbiły się zmiany w branży spożywczej, w postaci przejęcia części aktywów Grupy Graal przez spółkę Lisner. Obecnie firmy oczekują na zgodę Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) na finalizację kupna-sprzedaży. Warto podkreślić, że oba przedsiębiorstwa mają ugruntowaną pozycję na rynku, a transakcję postrzegają jako otwarcie nowych kierunków rozwoju.

Czas oczekiwania

W lutym poruszenie wywołała informacja o próbie uznania fuzji PKN Orlen i Grupy Lotos za nieważną. Na taki krok zdecydowali się mniejszościowi akcjonariusze, którzy starają się wykazać, że proces połączenia obu spółek wcale nie był korzystny i może wywołać wiele negatywne konsekwencji. Zdaje się, że są oni wyrazicielami narastających opinii podnoszących zasadność koncentracji, które obecne są w przestrzeni publicznej.  Cały szereg wątpliwości ma teraz rozstrzygnąć sąd. Warto zaznaczyć, że proces połączenia obu spółek rozłożony był na lata. Jego początek datuje się na rok 2018. Wówczas PKN Orlen podjął pierwsze próby zmierzające do połączenia z Grupą Lotos. Przełomowy był rok 2020. Komisja Europejska określiła wtedy warunki, które Orlen musiał spełnić, żeby sfinalizować plany koncentracji. W sierpniu 2022 roku Orlen poinformował o dokonaniu fuzji.

Efekty prac ustawodawczych

Za sprawą tzw. ustawy oddłużeniowej i dyrektywy „drugiej szansy” miniony miesiąc dostarczył kilku cennych informacji z zakresu wdrażania i stosowania prawa.

Z nieskrywanym rozczarowaniem rolnicy ocenili efekty, adresowanej do nich, ustawy oddłużeniowej. Na mocy wspomnianego aktu prawnego miało im być udzielane wsparcie w sytuacjach utraty płynności finansowej. Dotąd jednak niewielu rolników otrzymało pomoc, o którą wnioskowało.  Zgodnie wskazują, że zawiłość dokumentacji utrudnia lub wyklucza ich samodzielne wypełnienie.

Z kolei, prace nad ustawą implementującą do polskiego prawa restrukturyzacyjnego rozwiązania wymagane przez unijną „dyrektywę drugiej szansy” (dyrektywa 2019/1023) nabierają tempa. W lutym 2023 r. zakończył się etap konsultacji publicznych oraz opiniowania ustawy w ramach prac rządowych i aktualnie projekt ustawy jest rozpatrywany przez Komitet do Spraw Europejskich. Ustawa co do zasady ma wejść w życie z dniem 1 marca 2024 r., czyli równo za rok. Oczywiście należy pamiętać, że ze względu na kończącą się w bieżącym roku kadencję Sejmu, aby tak się stało, prace nad ustawą muszą zakończyć się przed rozpoczęciem nowej kadencji.

O ile zmiana terminu wejścia w życie ustawy (z 18 miesięcznego vacatio legis na 1 marca 2024 r.) powinna zostać oceniona pozytywnie, to należy pamiętać, że zgodnie z obowiązkiem wyrażonym w dyrektywie, Polska powinna dokonać jej implementacji już w połowie zeszłego roku.

Co istotne, ramach prac legislacyjnych doszło do efektywnego dialogu z partnerami społecznymi. Niektóre propozycje zmian zgłoszone w ramach opiniowania i konsultacji znalazły odzwierciedlenie w aktualnym tekście ustawy. Ministerstwo opublikowało obszerne zestawienie, które z uwag zostały uwzględnione, a które pominięte. Wśród wdrożonych zmian znalazła się propozycja Krajowej Izby Doradców Restrukturyzacyjnych i sekcji INSO Instytutu Allerhanda, aby sprecyzować wartość zabezpieczenia podawaną w spisie wierzytelności (art. 86 ust. 3 pr. restr.), a także uwaga Związku Banków Polskich dotycząca przepisów przejściowych. W rezultacie aktualny projekt obejmuje nie tylko przepisy wdrażające dyrektywę, ale zawiera także korekty pewnych usterek obecnego kształtu ustawy.

Podsumowanie

Różnorodność problemów poruszanych w Serwisie za pośrednictwem publikowanych aktualności pozwala przedstawić i spojrzeć na otaczającą rzeczywistość z wielu perspektyw. Przede wszystkim wyraźne jest mierzenie się coraz większej liczby branż (technologiczna, piwowarska, motoryzacyjna i budowlana) z obecną sytuacją gospodarczą. Odciska ona swoje piętno na uczestnikach rynku różniących się pod wieloma aspektami, m.in. wielkością, lokalizacją, posiadanym środkami finansowymi. Niezależnie jednak od tego, zmusza ich do pochylenia się nad dotychczasowym funkcjonowaniem i rewizji założonych planów.

W tym kontekście ważnymi wydarzeniami była sprzedaż przedsiębiorstw (Krakowski Kredens i Martwi), która rodzi pytania o przyczyny niepowodzenia i nakazuje przyglądać się dalszym działaniom nowych właścicieli. Podobnie wnikliwie warto obserwować rozstrzygnięcie wątpliwości dotyczących fuzji PKN Orlen i Grupy Lotos oraz finalizację rozmów prowadzonych między przedstawicielami Rafako i Tauron. 

 

Podsumowanie przygotowali: dr Maria Wąsicka-Sroczyńska, r. pr. Maciej Wożniak i doradca restrukturyzacyjny Hubert Zieliński.

 

---

¹ Dane liczbowe różnią się w zależności od źródła. Niemniej jednak zauważalna jest dysproporcja pomiędzy liczbą powstających, a liczbami zawieszanych i zamykanych działalności, https://tvn24.pl/biznes/dlafirm/liczba-firm-w-polsce-zrejestrowane-i-wyrejestrowane-w-styczniu-dane-gus-o-firmach-6749372